Inzichten uit deze scopingsessie

• Het redden, evacueren of laten schuilen van grote groepen mensen kan in plaats van losse processen ook worden gezien als één proces. Bijvoorbeeld: wie thuis kan schuilen, hoeft niet gered of geëvacueerd te worden. Als iemand wordt gered, kan dat tegelijkertijd een evacuatie naar een schuilplek zijn.
• Voor het proces schuilen is weinig geregeld. Openbare schuilplaatsen bestaan in Nederland bijvoorbeeld niet (meer). Gaan we dit opnieuw inrichten en hoe?
• We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden, maar kunnen leren van onze eigen geschiedenis en van landen als Zwitserland en Finland.
• Er zijn daarnaast talloze bestaande processen en voorzieningen die we kunnen (her)gebruiken bij redden, evacueren en schuilen.
• Inzetten op zelfredzaamheid is belangrijk. We kunnen en moeten mensen laten zien wat ze zélf kunnen.

Kansen

Samenwerking en leren van elkaar

• Regie hebben is niet hetzelfde als het zelf doen. Durf dus hulp te vragen aan partijen in je omgeving.
• Vrijwel elke organisatie heeft BHV’ers, die kunnen breder worden ingezet.
• Is een omgekeerde reservistenrol mogelijk? Defensie is aan het opschalen, misschien biedt dit mogelijkheden.

Planvorming

• Integreer plannen en maak landelijke afspraken die je regionaal kunt uitvoeren.
• Vooruitdenken door het aanmaken van kaartlagen en voorbereiden in bijvoorbeeld LCMS
• Vanuit de zorgcontext kan het LCPS (Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding) een leidraad vormen.

Leren van elkaar

• Gebruik maken van elders uitgewerkte processen (zoals evacueren van dieren)
• We kunnen de bestaande voorzieningen verkennen en mogelijk hergebruiken (garages, tunnels, gebouwen).
• We kunnen mogelijk leren van andere landen: Zwitserland, Zweden, België.

Risicocommunicatie

• Werken aan zelfredzaamheid vraagt ook aandacht voor kleinschaligheid en samenredzaamheid.
• We kunnen mensen informeren met een leaflet in het noodpakket bijvoorbeeld over hoe en waar ze kunnen schuilen.
• We kunnen schuillocaties aanwijzen en zichtbaar maken! Simpel voorbeeld: als je een parkeergarage inrijdt en een parkeerkaartje krijgt, kun je daarop vermelden: deze garage is een openbare schuilplaats.
• Vergeet niet dat mensen zelf beslissen. Dat zagen we tijdens corona. Iedereen handelt al snel naar eigen inzicht. Dus kunnen we proberen te sturen (als dat lukt). We kunnen helpen, informeren, adviseren en communiceren. Zodat we handelingsperspectief bieden. Dit vergt een goede risicocommunicatie. Hiervoor zijn de volgende aandachtspunten belangrijk:
• Communiceer landelijk en maak zoveel mogelijk één richtlijn: dán thuisblijven, dán een schuillocatie zoeken.
• Communicatie is niet alleen zenden, maar ook ontvangen.
• Kan defensie helpen bij de communicatie?
• Hoe werkt dat als er geen stroom of internet meer is? We hebben er weinig voor ingericht. Het NL-Alert vergt een werkend mobieltje. Ook zijn er nauwelijks radioamateurs meer (denk aan hun hulp tijdens de waternoodramp). Dus zonder telefoon is gewoon niets meer mogelijk.
• Er kan zoiets worden ingericht als dat mensen een vlag voor het raam hangen als ze iets nodig hebben. In de Oekraïne werkte dat goed, Maar dan moeten buren elkaar kennen en de signalen begrijpen.

Belemmeringen

Inhoudelijke context

• Er is niet genoeg zicht op de geneeskundige kant:
  • Het inzicht op instroom, doorstroom en uitstroom nog niet voldoende goed belegd. Kwetsbare mensen blijven achter in reddingscenario’s.
  • Voor grootschalige triage is onvoldoende capaciteit. Hier moet meer op voorhand over worden nagedacht.
• De problemen ontstaan zodra je óf niet thuis kunt blijven óf niet thuis bent (werk, onderweg). Waar moet je dan heen?
• De context (de concrete bedreiging) is bepalend voor de locatie. Meer er kan samenhang zijn tussen opvangplek en schuilplek, deze kunnen op dezelfde plek zijn.
• Welke vaardigheden moeten vrijwilligers en professionals hebben? Zijn opleidingen nodig?

Wet- en regelgeving

• Zijn vrijwilligers en professionals voldoende bewust van risico’s? Er is regelgeving nodig: beleidsmatig, arbo, aansprakelijkheid. Dat is nu niet geregeld
• Wetgeving, waaronder AVG, speelt een rol bij het aanleggen van een database met mensen en middelen.

Financiering

• Nationale schaal vergt nationale financiering

• Bij het inrichten van kritieke infrastructuur is belangrijk:
  • Redundantie en geld
  • Afbakening van Juridische kaders. Denk aan verzekering, maar ook aan het veiligstellen van huizen.

 

 

Dilemma’s

• Er is behoefte aan landelijke sturing, hoe stimuleren we initiatieven voor maatschappelijke weerbaarheid, in alle lagen van de maatschappij, zonder hierbij bestaande initiatieven te beperken
• Hoe bepalen we welke professional en vrijwilliger de meeste toegevoegde waarde levert en waar in het geval van dubbelrollen? Daarnaast is een inzetbaarheidsvraagstuk omdat deze mensen misschien ook zélf persoonlijk/thuis worden geraakt door de crisis.
• Hoe richten we het proces schuilen opnieuw in?